De Romeinse architect Vitruvius schreef over de menselijke maatverhoudingen als richtsnoer voor architectuur. Da Vinci maakte er een beroemde schets van. Enkele eeuwen later ontdekte Goethe de harmonische kleurencirkel. Bij Leo Faasen komt alles samen in een speels pleidooi voor de menselijke waarden van kleur.
Na een wervelende reis van alweer 35 jaar door ieder denkbaar kleurlandschap is Leo Faasen een man met een missie: het delen van zijn passie en know-how. Met aanstekelijk enthousiasme maakt hij alle mensen, die op een of andere manier kleur willen geven aan hun omgeving, wegwijs in de ongelofelijk fascinerende wereld van kleur. Dat kan in de praktijk, door advisering en begeleiding van projecten, maar ook door trainingen en prikkelende kleurlezingen voor vakmensen en leken, over het enorme potentieel van kleuren.
"De Transvaalsche Boer”, Amsterdam, Herengracht hoek Gasthuismolensteeg
Kleurend & Materiaal
Vorm, textuur en kleur vormen met elkaar een samenspel tot de volmaakte beleving voor de mens.
Het samenstellen van een kleurpalet verloopt binnen de natuur met zijn jaargetijden organisch, met veel gevarieerde subtiele kleurnuances (foto 1).
Losse, op zichzelf staande kleuren komen in de natuur niet voor. De natuur toont ons de kleur in een bepaalde orde, zodat het lijkt of de ene kleur de andere kleur voorbrengt. [Paul Gauguin]
Een dergelijk organisch proces is ook waarneembaar bij bijvoorbeeld sterk verouderde niet meer onderhouden gebouwen (foto 2).
Kleurtoepassing op gebouwen vraagt rekening te houden met de architectuurstijl, tijdgeest en de omliggende bebouwde omgeving of anderszins van het gebouw (foto 3), maar ook het functie gebruik is veelal een bijkomende factor.
Beleving & Ruimte
Bij een lichte contrastwerking, zoals bij de museumwanden (foto 1), wordt de ruimte minder omsloten ervaren en de parketvloer komt ogenschijnlijk meer verdonkerd over dan bij foto 2. De plafondomranding daarentegen werkt als een krachtig op zichzelf staand kader.
De twee kunstwerken die een klein verschil in lichtheidscontrast hebben met de wanden, komen minder sprekend en meer ingetogen over. Terwijl de twee kunstwerken met een meer verdonkerd verschil in lichtheidscontrast met de wanden, juist dominanter en krachtiger overkomen.
In het tweede voorbeeld (foto 2) vervoegt de zwarte plafondomranding zich tot de donkere blauwe wanden en valt daarmee min of meer weg. Ten opzichte van het voorgaande voorbeeld oogt het witte plafond in contrastwerking nu krachtiger. De parketvloer oogt door de donkerblauwe wanden juist iets lichter dan in het andere voorbeeld.
Alle kunstwerken bezitten in deze ruimte een zekere gelijkwaardigheid voor wat betreft de schilder thema’s, kleurgebruik en de goudkleurige lijsten. Daarmee ontstaat er feitelijk een gelijkwaardige contrastwerking bij aanschouwing van de kunstwerken in deze donkerblauwe ruimte; het enige dat afwijkend werkt is de afmetingen van de schilderijen.
Met deze uiteenzetting wordt duidelijk, dat de contrastwerking van het kleurpalet een essentieel bepalende onderbouwing vraagt, daarop aansluitend de kleurtoontinten en dit weer in relatie tot de totale inrichting van de ruimte; in deze situatie de geëxposeerde kunstwerken.
Beleving & kleur
Kleur is een bouwend element binnen het ontwerpproces. Binnen dit proces is het continu zoeken naar een evenwichtige balans in ordening en samenhang van volumes en contouren.
De geselecteerde kleurtoontinten zijn een essentieel onderdeel van het ontwerpplan.
Bijgevoegd filmpje (opgenomen in het Bauhaus-museum in Weimar) laat zien wat de impact van een verschuivend kleurend palet is.
Beeldend & Dimensie
De kracht van het afgebeelde schilderij (foto 1) met een rij soldaten is vooral ontstaan door een ordening van de contourlijnen en de contrastwerking van de toegepaste kleurtoontinten. Het schilderij is ogenschijnlijk grof van opzet, maar bij nadere beschouwing wordt een subtiel samenspel in harmonie en variatie waargenomen. Maar ook hoe sprekend de belichting op het doek is gekozen. Dit wordt nog meer zichtbaar door de oogleden samen te knijpen, waardoor het totale beeld van het schilderij nog duidelijker wordt.
Vanuit deze hypothese kan worden gesteld dat een vorm maar ook kleur nooit geïsoleerd kan worden gedefinieerd, maar altijd binnen het totale ontwerpplan moet worden gewogen (foto 2: alleen kleur en foto 3 en 4: kleur in context).
Mens(elijk) & Licht
Licht komt dagelijks in variërende verschijningvormen tot ons. Het opvallende licht op objecten weerkaatst via reflectie op ons netvlies, zo ervaren we een scala aan kleuren.
Binnen deze dagelijkse verschijningsvormen verandert continu de lichtsamenstelling en daarmee kleur. Dit betekent dat kleur bestaat bij de gratie van het (gevarieerde) licht. De kleurperceptie is daardoor nooit constant.
Neem het weergegeven Parthenon van boeken (met een kleurbeeld van wit tot veel kleurig) dat omkleed is met transparante folie tijdens de expositie Documenta 2017 in Kassel.
Overdag (foto 1) wordt op afstand het Pantheon als een licht mozaïek gekleurd gebouw ervaren, maar als in de avond (foto 2) het Pantheon kunstmatig wordt aangelicht, wordt het op afstand ervaren als een licht doorschijnend gebouw, dat een gemêleerde indruk geeft van een lichtgrijs gebouw met donkergrijze vlakjes (boeken). Bijkomend effect is dat het Pantheon bij avond meer als een kolossaal gesloten gebouw wordt ervaren.
Binnen de fenomenologie gaat het om de reflectie van de geleefde ervaring in het nu;
– Aandacht voor de waarneming
– Aandacht voor de beleving
– Aandacht voor de bron van de beleving
Licht is een integraal onderdeel in het ontwerpproces (foto 3).
De Romeinse architect Vitruvius schreef over de menselijke maatverhoudingen als richtsnoer voor architectuur. Da Vinci maakte er een beroemde schets van. Enkele eeuwen later ontdekte Goethe de harmonische kleurencirkel. Bij Leo Faasen komt alles samen in een speels pleidooi voor de menselijke waarden van kleur.